புகழ் பெற்ற வங்காள மொழி கவிஞரும், நோபல் பரிசு பெற்றவருமான ரவீந்திரநாத் தாகூர் வசித்து வந்த, ‘சாந்திநிகேதன்’ ஆசிரமம், மேற்கு வங்கத்தில் உள்ளது. கல்வி மற்றும் கலாசாரத்தின் கலங்கரை விளக்கமாகத் திகழும் இது, யுனெஸ்கோ அமைப்பின் பாரம்பரிய சின்னங்கள் பட்டியலில் இணைக்கப்பட்டுள்ளது.
ரவீந்திரநாத் தாகூரின் தந்தையால் 1901ல் நிறுவப்பட்ட இந்த ஆசிரமத்தில், நாட்டின் பெருமைமிகு பல்கலைக்கழகங்களில் ஒன்றான விஷ்வபாரதி பல்கலைக்கழகம் அமைந்துள்ளது. இது இந்தியாவின் மேற்கு வங்காளத்தின் மையத்தில் அமைந்துள்ள ஒரு கலாசாரம் மற்றும் கல்வி நிறுவனமாகும். ‘சாந்திநிகேதன்’ என்ற பெயர், ‘அமைதியின் உறைவிடம்’ என்று மொழிபெயர்க்கப்பட்டுள்ளது. இது இந்த தனித்துவமான ஸ்தாபனத்தைச் சூழ்ந்திருக்கும் அமைதி மற்றும் அமைதியின் பிரதிபலிப்பாகும்.
சாந்திநிகேதனின் கல்வி தத்துவம் காலனித்துவ இந்தியாவில் நடைமுறையில் இருந்த வழக்கமான பிரிட்டிஷ் கல்வி முறையிலிருந்து வேறுபட்டது. கற்றல் இயற்கை மற்றும் கலாசாரத்துடன் இணக்கமாக பின்னிப்பிணைந்த ஒரு இடத்தை தாகூர் கற்பனை செய்தார். இது மாணவர்கள் தங்கள் சுற்றுப்புறங்களுடன் இணைக்கவும் அவர்களின் படைப்பாற்றலை வளர்க்கவும் அனுமதிக்கிறது. இது, ‘ஆசிரமம்’ அமைப்பின் வளர்ச்சிக்கு வழிவகுத்தது. மாணவர்களும் ஆசிரியர்களும் திறந்த மற்றும் முறைசாரா சூழலில் ஒன்றாக வாழ்ந்து கற்ற கல்விக்கான முழுமையான அணுகுமுறையாகத் திகழ்ந்தது.
சாந்திநிகேதனின் ஒருங்கிணைந்த பகுதியான விஸ்வபாரதி பல்கலைக்கழகம் தாகூரின் கொள்கைகளின் உருவகமாக உருவானது. இலக்கியம், இசை, நடனம், நுண்கலைகள் மற்றும் பலவற்றில் திறமைகளை வளர்க்கும் கலை மற்றும் அறிவுசார் வெளிப்பாட்டுக்கான மையமாக இது மாறியது. ‘பௌஷ் மேளா’ மற்றும் ‘பசந்த உத்ஸவ்’ போன்ற கலாசார நிகழ்வுகளை இந்த நிறுவனம் கொண்டாடுவது இந்தியாவின் வளமான பாரம்பரியத்தைப் பாதுகாப்பதில் அதன் அர்ப்பணிப்பை மேலும் அடிக்கோடிட்டுக் காட்டுகிறது.
சாந்திநிகேதனின் கட்டடக்கலை அழகு மற்றொரு சிறப்பு அம்சம். சிவப்பு மண், பசுமையான தோட்டங்கள் மற்றும் சின்னமான உபாசனா கிரிஹா மற்றும் சட்டிம் தாலா போன்ற தனித்துவமான கட்டடங்கள் இயற்கையை மனித படைப்புகளுடன் தடையின்றி கலக்கும் தாகூரின் பார்வையை வெளிப்படுத்துகின்றன.
ரவீந்திரநாத் தாகூரின் சாந்திநிகேதன் அவரது இலட்சியங்களைப் பாதுகாப்பது மட்டுமல்லாமல், இந்திய கலாசாரம் மற்றும் கல்விக்கு குறிப்பிடத்தக்க பங்களிப்பையும் அளித்துள்ளது. இது அமைதி, படைப்பாற்றல் மற்றும் இயற்கையுடன் இணக்கமான சகவாழ்வின் நீடித்த அடையாளமாக உள்ளது. இது உலகுக்கு உத்வேகத்தின் கலங்கரை விளக்கத்தை வழங்குகிறது.
'சாந்திநிகேதனில் ஜாதி, மத பேதமின்றி அனைவரும் வந்து இறைவனை வழிபட முடியும். கடந்த 19ம் நுாற்றாண்டில் கட்டப்பட்ட இங்குள்ள முதன்மை கட்டடமும், அழகான கண்ணாடி கோயிலும், இந்தியாவின் மத வளர்ச்சியில் தொடர்புடையவை' என யுனெஸ்கோவின் அதிகாரப்பூர்வ இணையதள பக்கத்தில் தெரிவிக்கப்பட்டுள்ளது. சிறந்த கட்டட வடிவமைப்புகளை உடைய சாந்திநிகேதன், புகழ் பெற்ற சுற்றுலா தலமாகவும் விளங்குகிறது என்பது குறிப்பிடத்தக்கது.