மத்திய அமெரிக்காவின் அடர்ந்த காடுகளுக்குள், மாயன் நாகிரகத்தின் மிச்சங்கள் கிடக்கின்றன. பிரமிடுகள், கோவில்கள், சிற்பங்கள் என அவர்கள் கட்டிய கட்டிடங்கள் இன்றும் நம்மை வியப்பில் ஆழ்த்துகின்றன. மாயன்கள் காலண்டர், கணிதம், வானியல் ஆகிய துறைகளில் சிறந்து விளங்கியிருந்தனர். அவர்களின் சிக்கலான எழுத்து முறை இன்னும் முழுமையாகப் புரிந்து கொள்ளப்படவில்லை என்றாலும், அவர்களின் கலை, கலாச்சாரம் இன்றும் உலகைக் கவர்ந்து வருகிறது. 

மாயன் நாகரிகத்தின் தோற்றம்: மாயன் நாகரிகம் கிமு 2000 ஆண்டுகளுக்கு முன்பு மத்திய அமெரிக்காவின் தெற்குப் பகுதியில் தோன்றியது. மெக்சிகோ, குவாத்தமாலா, பெலிஸ், ஹொண்டுராஸ் மற்றும் எல் சால்வடோர் ஆகிய நாடுகளின் பகுதிகளில் அவர்கள் வாழ்ந்தனர். மாயன்கள் விவசாயத்தை அடிப்படையாகக் கொண்ட சமுதாயமாக இருந்தனர். அவர்கள் சோளம், பீன்ஸ், பருப்பு போன்ற பயிர்களை பயிர் செய்தனர். மேலும், அவர்கள் வேட்டையாடி, மீன் பிடித்து உணவு தயாரித்தனர்.

மாயன்கள் தங்கள் சமூகத்தை நகரங்கள், நகர-மாநிலங்களாகப் பிரித்து வாழ்ந்தனர். ஒவ்வொரு நகரமும் ஒரு சுயாதீனமான அரசாக செயல்பட்டது. மாயன் நகரங்கள் மிகவும் பெரியது மற்றும் சிக்கலான கட்டிடக்கலை அமைப்புகளை கொண்டிருந்தன. பிரமிடுகள், கோவில்கள், அரண்மனைகள் போன்ற கட்டிடங்கள் மாயன் நாகரிகத்தின் சிறப்புகளை எடுத்துரைக்கின்றன.

மாயன் காலண்டர் மற்றும் கணிதம்: மாயன்கள் மிகவும் துல்லியமான காலண்டரை உருவாக்கியிருந்தனர். அவர்கள் காலத்தை குறுகிய காலங்கள், நீண்ட காலங்கள் எனப் பிரித்து கணக்கிட்டனர். அவர்களின் காலண்டர் சூரியன், சந்திரன் மற்றும் கிரகங்களின் இயக்கங்களை அடிப்படையாகக் கொண்டது. மாயன் காலண்டரின் சிறப்பம்சம் என்னவென்றால், அது நவீன காலண்டரை விட மிகவும் துல்லியமானது.

மாயன்கள் கணிதத்தில் சிறந்து விளங்கியிருந்தனர். அவர்கள் பூஜ்யம், இடமதிப்பு முறை போன்ற கணிதக் கருத்துகளை கண்டுபிடித்திருந்தனர். மாயன்கள் கணிதத்தை பயன்படுத்தி கட்டிடங்களை கட்டுவது, காலண்டரை உருவாக்குவது போன்ற பல செயல்களைச் செய்தனர்.

மாயன் எழுத்துமுறை: மாயன் எழுத்து முறை இன்னும் முழுமையாகப் புரிந்து கொள்ளப்படவில்லை. மாயன் எழுத்துமுறை படங்கள் மற்றும் குறியீடுகளைக் கொண்டிருந்தது. இந்த எழுத்து முறையைப் பயன்படுத்தி மாயன்கள் தங்கள் வரலாறு, கடவுள்கள், கணிதம் போன்ற பல்வேறு தகவல்களை பதிவு செய்தனர்.

மாயன் கலை மற்றும் கலாச்சாரம்: மாயன்கள் சிற்பங்கள், ஓவியங்கள், மட்பாண்டங்கள் போன்ற பல கலைப்பொருட்களை உருவாக்கினர். மாயன் கலைப்பொருட்கள் அவர்களின் கடவுள்கள், மத நம்பிக்கைகள் மற்றும் சமூக வாழ்க்கை பற்றிய தகவல்களை வழங்குகின்றன. இவர்கள் பல கடவுள்களை வழிபட்டனர். அவர்கள் இயற்கை சக்திகள், விவசாயம், போர் போன்ற பல்வேறு விஷயங்களுக்கான கடவுள்களை வழிபட்டனர். மாயன்கள் மதச் சடங்குகளை நடத்தி கடவுள்களை மகிழ்விக்க முயற்சி செய்தனர்.

மாயன் நாகரிகம் கி.பி 9 ஆம் நூற்றாண்டில் வீழ்ச்சியடையத் தொடங்கியது. மாயன் நாகரிகம் வீழ்ச்சியடைந்ததற்கான காரணம் இன்னும் தெளிவாகத் தெரியவில்லை. விவசாய நிலங்களின் அழிவு, போர்கள், நோய்கள் போன்ற பல காரணங்கள் மாயன் நாகரிகத்தின் வீழ்ச்சிக்கு காரணமாக இருந்திருக்கலாம்.