இந்தியாவின் 28வது மாநிலமான தெலங்கானா ஜூன் 2, 2014 அன்று நிறுவப்பட்டது. ஆந்திரப் பிரதேசத்திற்கு வெளியே தனி மாநிலம் அமைப்பதற்கு மக்கள் அளித்த பங்களிப்பைக் குறிக்கும் வகையில் தெலங்கானாவின் 30 மாவட்டங்கள் தேசியக் கொடியை ஏற்றி இந்த நாளைக் கொண்டாடுகின்றன. தெலங்கானா, அதன் மக்களை அறிவியல், கலை மற்றும் இலக்கியத்தில் அவர்களின் குறிப்பிடத்தக்க சாதனைகளுக்காக கௌரவிக்கிறது.

‘தெலங்கானா’ என்ற பெயர் மற்றும் மொழி இரண்டும் ‘திரிலிங்க’ அல்லது ‘திரிலிங்க தேசம்’ என்ற வார்த்தைகளிலிருந்து வந்ததாகக் கூறப்படுகிறது. அதாவது, ‘மூன்று லிங்கங்களின் நாடு.’ என்பது இதன் பொருள். தெலங்கானா அதன் தனித்துவமான மற்றும் ஆக்கப்பூர்வமான கலை மற்றும் கைவினைகளுக்கு பெயர் பெற்றது. இது படைப்பாற்றலின் அதிகார மையம் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது. தெலங்கானாவில் உள்ள கலை மற்றும் கலாசாரம் முகலாயர்கள், நிஜாம்கள் மற்றும் பிற தென்னிந்திய மன்னர்களின் ஆட்சியின்போது உருவானவை.

பித்ரி கைவினை (Bidri Craft): இந்தக் கலை வடிவத்தின் பெயர் முந்தைய ஹைதராபாத் மாநிலத்தின் பிதார் என்ற நகரத்திலிருந்து பெறப்பட்டது. இது ஒரு தனித்துவமான உலோகப் பொருட்களின் தயாரிப்பைக் குறிக்கிறது. இது எட்டு செயல்முறைகளைக் கொண்டது. உலோகத்தில் பொறிக்கப்பட்ட வெள்ளியின் தனித்துவமான கலை. கருப்பு தங்கம் மற்றும் வெள்ளி பூச்சுகள் இதற்குப் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. வார்ப்பு, வேலைப்பாடு, பதித்தல் மற்றும் கருமை வண்ணம் பூசுதல் போன்ற பல்வேறு நிலைகளை உள்ளடக்கியது. ஹூக்கா, குவளைகள், மெழுகுவர்த்தி நிலைகள், கிண்ணங்கள், தட்டுகள், பெட்டிகள், நகைகள், கோப்பைகள், ஒயின் டிகாண்டர்கள் போன்ற தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட பொருட்கள் மற்றும் கலைப்பொருட்களைத் தயாரிக்க Bidriware பயன்படுத்தப்படுகிறது.

பஞ்சாரா ஊசி கைவினைப் பொருட்கள்: பஞ்சாரா ஊசி கைவினைப் பொருட்கள் தெலங்கானாவில் பஞ்சராக்களால் (பழங்குடி ஜிப்சிகள்) தயாரிக்கப்பட்ட பாரம்பரிய கையால் செய்யப்பட்ட துணிகள் ஆகும். இது ஒருவகையான எம்பிராய்டரி மற்றும் துணிகளில் கண்ணாடி வேலைப்பாடு ஆகும்.

டோக்ரா உலோக கைவினைப் பொருட்கள்: டோக்ரா அல்லது டோக்ரா பெல் மெட்டல் கிராஃப்ட் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது. இது அடிலாபாத் மாவட்டத்தில் உள்ள ஜெய்னூர் மண்டல், உஷேகான் மற்றும் சித்தல்போரி ஆகிய இடங்களில் பரவலாகக் காணப்படுகின்றன. பழங்குடியினரின் கைவினைப் பொருட்கள், சிலைகள், பழங்குடி கடவுள்கள் போன்றவற்றை உற்பத்தி செய்கின்றன. நாட்டுப்புற உருவங்கள், மயில்கள், யானைகள், குதிரைகள், அளவிடும் கிண்ணம், விளக்கு கலசங்கள் மற்றும் பிற எளிய கலை வடிவங்கள் மற்றும் பாரம்பரிய வடிவமைப்புகள் ஆகியவை இதில் அடங்கும்.

நிர்மல் கலைகள்: நிர்மல் ஓவியங்கள் 14ம் நூற்றாண்டில் நிர்மல் மாவட்டத்திலிருந்து (முந்தைய அடிலாபாத் மாவட்டம்) உருவானவை மற்றும் காகத்தியர்கள் மற்றும் டெக்கான் நவாப்களால் ஆதரிக்கப்பட்டவை. அவை மூலிகைகள், காய்கறி சாயம், தாதுக்கள் மற்றும் பசை ஆகியவற்றைக் கொண்ட இயற்கை சாயங்களைப் பயன்படுத்தி எண்ணெய்யில் பதப்படுத்தப்பட்ட மர கடினப் பலகையில் செய்யப்பட்ட ஓவியங்கள். முதலில் இந்த ஓவியங்கள் டெல்லா போனிகி அல்லது வெள்ளை சாண்டர் மரத்தில் செய்யப்பட்ட பலகையில் செய்யப்பட்டன. தங்க நிற பெயிண்ட்டைப் பயன்படுத்தி கருப்பு பின்னணியில் வரையப்பட்டவை. அது செழுமையான தோற்றத்தையும் நேர்த்தியையும் தருகிறது.

பாரம்பரியமாக அவர்கள் மகாபாரதம் மற்றும் ராமாயணம் போன்ற இதிகாசங்களிலிருந்து காட்சிகளையும் கதாபாத்திரங்களையும் வரைந்தனர். அஜந்தா, எல்லோரா, காங்க்ரா மற்றும் முகலாய சிறு உருவங்களை வரைந்தனர். பின் பெண்கள் நடனம் ஆடுவது, ஆண்கள் இசைக்கருவிகள் வாசிப்பது போன்ற மதச்சார்பற்ற உருவங்களை வரைய ஆரம்பித்தனர். நிர்மல் ஓவியங்கள் 2019ல் புவியியல் குறிகாட்டி (ஜிஐ) குறிச்சொல்லைப் பெற்றன.

வெண்கல வார்ப்புகள்: தெலங்கானா அதன் அற்புதமான வெண்கல வார்ப்புகளுக்கு உலகளவில் பிரபலமானது. ஐகான்களின் திடமான வார்ப்புகளைப் பயன்படுத்தும் போது, முடிக்கப்பட்ட மெழுகு மாதிரியில் பல்வேறு களிமண்களின் பல பூச்சுகளைப் பயன்படுத்தி அச்சு உருவாக்கப்படுகிறது. இந்த செயல்முறை பின்னர் வார்ப்பு படத்திற்கு சிறந்த வளைவுகளை வழங்குகிறது.